आज आपण सोलापूर जिल्याची वरदायिनी उजनी धरणाची पाणी पातळी व पाण्याचे विसर्ग याची माहिती सविस्तर पाहणार आहोत जर तुम्ही उजनी धरणाच्या पाण्याची पातळी, जलाशयाची स्थिती आणि स्पिलवे डिस्चार्जची नवीनतम माहिती शोधत असाल, तर १२ जुलै २०२५ रोजी घेतलेल्या वाचनांवर आधारित एक व्यापक अपडेट येथे आहे.
हे अपडेट शेतकरी, जलसंपदा व्यवस्थापक आणि कालव्याच्या सिंचन आणि नदीच्या पाणी व्यवस्थापनावर अवलंबून असलेल्या डाउनस्ट्रीम प्रदेशातील रहिवाशांसाठी महत्त्वाचे आहेत.
स्पिलवे स्थिती – नियंत्रित विसर्जन सुरू आहे (Spillway Status – Controlled Release Underway)
उजनी धरणातील स्पिलवे डिस्चार्ज दर आज १०,२५५.४८ क्युसेक (किंवा २९०.४० क्युमेक) आहे, जो दररोज ९.९६ एमसीयूएम सोडतो. या हंगामाच्या सुरुवातीपासून, स्पिलवेद्वारे सोडले जाणारे एकत्रित प्रमाण ६४६.६२ एमसीयूएम आहे.
वाढत्या आवकाचे व्यवस्थापन करण्यासाठी हे नियंत्रित विसर्जन महत्त्वाचे आहे, जे आज १२,९९४.८६ क्युसेक आहे, ज्याचा एकत्रित प्रवाह १८२३.४६ एमसीयूएम आहे.
सध्याच्या आवक दरांवर आधारित, जलाशय अंदाजे ५९ तासांत पूर्ण जलाशय पातळी (FRL) आणि कमाल पाणी पातळी (MWL) सुमारे ७९ तासांत पोहोचेल असा अंदाज आहे, ज्यामुळे नियोजित विसर्गासाठी पुरेसा वेळ मिळेल.
जलाशयाची स्थिती – पूर्ण क्षमतेच्या जवळ (Reservoir Status – Close to Full Capacity)
सध्या, उजनी धरणात एकूण ३४९१.२१ McuM क्षमतेपैकी ३२३०.२८ McuM इतका एकूण साठा आहे. सध्या जिवंत साठवणूक १,४२७.४६ McuM आहे, जी जिवंत क्षमतेच्या ९४.०८% इतकी आहे.
जलाशयाची ऑपरेटिंग पृष्ठभाग (ROS) पातळी ४९३.५८ मीटर नोंदवली गेली आहे, जी डाउनस्ट्रीम आवश्यकता, सिंचन गरजा आणि जल-विद्युत नियमनासाठी पुरेसा आकारमान असलेला निरोगी जलाशय दर्शवते.
मुख्य कालवा मुख्य नियामक विसर्जन (Main Canal Head Regulator Discharge)
मुख्य कालवा मुख्य नियामक (HR) मधून पाणी सोडण्याचे व्यवस्थापन पाच कार्यरत गेट्सद्वारे सक्रियपणे केले जाते:
गेट क्रमांक १ ते ५ अंशतः उघडे आहेत, उघडण्याची पातळी ०.४६ ते ०.५० मीटर दरम्यान आहे.
HR मधून विसर्जन दर २,१०८.३१ क्युसेक (५९.७० क्युमेक) आहे, आज १.८५ McuM सोडले जात आहे.
हे सिंचन आणि घरगुती वापरासाठी मुख्य कालवा प्रणालीद्वारे नियमित पाणीपुरवठा दर्शवते.
भीमा-सीना लिंक कालवा (बोगदा) विसर्जन (Bhima-Sina Link Canal (Tunnel) Discharge)
बोगद्याद्वारे चालणारा भीमा-सीना लिंक कालवा देखील सक्रिय आहे, सर्व चार दरवाजे उघडे आहेत (सुमारे ०.४६ ते ०.४७ मीटर उघडत आहेत).
विसर्जन दर ४६३.९७ क्युसेक (१३.१४ क्युमेक) आहे, आज एकूण ०.४२ McuM सोडले जात आहे.
प्रमुख कृषी पट्ट्यांमधील पाणीपुरवठा जोडण्यासाठी आणि प्रादेशिक मागणीचे व्यवस्थापन करण्यासाठी हा कालवा महत्त्वाचा आहे.
नदीमापक आणि प्रवाह पातळी(River Gauge and Downstream Levels)
मुख्य नदीमापक स्थानांवर पाण्याची पातळी अनेक ओढे आणि नदीच्या ठिकाणी स्थिर प्रवाह दर्शवते
| नाले /ओढे | पाणी पातळी ( मीटर मध्ये ) |
| उंब्रड नाला | ४९७.७० मीटर |
| निंबोडी नाला | ५००.६८ मीटर |
| खेड नाला | ४९९.६० मीटर |
| घागरगाव नाला | ४९५.०७ मीटर |
| बांभोरा नाला | ४९४.३६ मीटर |
| नीरा-नरसिंगपूर | ४४९.७५ मीटर |
| उजनी धरण डी/एस (डाऊनस्ट्रीम) | ४७०.०७ मीटर |
एक उल्लेखनीय आकर्षण म्हणजे पंढरपूर, जिथे १२ जुलै २०२५ रोजी दुपारी ३:३० वाजता भीमा नदीतून १७,९४७.६२ क्युसेक विसर्ग नोंदवला गेला. हा जोरदार प्रवाह नैसर्गिक जलसाठ्यांचे पुनरुज्जीवन सुनिश्चित करतो आणि प्रदेशातील धार्मिक आणि सांस्कृतिक उपक्रमांना चालना देतो.
कालवा प्रणालीची स्थिती – सिंचनासाठी तयार (Canal System Status – Irrigation Ready)
यूएलबीसी कालवा च-२०/०० १.५१ मीटर गेजवर १,१५३ क्युसेक विसर्ग करत आहे
| कालवा | प्रति क्युसेक/मी |
| बेगमपूर शाखा कालवा | ३६० क्युसेक (२.४३ मीटर) |
| कुरूल शाखा कालवा | ३६८ क्युसेक (१.४६ मीटर) |
| मोहोळ शाखा कालवा | १५८ क्युसेक (०.८० मीटर) |
| यूआरबीसी कालवा | ६५१ क्युसेक (१.७४ मीटर) |
खरीप पिकांच्या सिंचनासाठी हे व्यापक पाणी वितरण महत्त्वाचे आहे आणि सोलापूर आणि आसपासच्या जिल्ह्यांमध्ये इष्टतम कृषी नियोजन सुनिश्चित करते.
निष्कर्ष – पाणीपुरवठा मजबूत राहतो (Conclusion – Water Supply Remains Robust)
जवळजवळ ९४% जिवंत साठवणूक, मजबूत प्रवाह आणि कार्यक्षम स्पिलवे आणि कालव्यातील विसर्ग यामुळे, उजनी धरण प्रणाली सुव्यवस्थित आणि नियंत्रित पद्धतीने कार्यरत आहे. रिअल-टाइम जलाशय पातळी देखरेख, सक्रिय मुख्य कालव्याचे नियमन आणि स्थिर नदी प्रवाह स्थिती एकत्रितपणे शेती, पिण्याचे पाणी आणि जलविद्युत व्यवस्थापनासाठी पाण्याची उपलब्धता सुनिश्चित करते.
तुमच्या पाण्याच्या वापराचे कार्यक्षमतेने नियोजन करण्यासाठी उजनी धरणाच्या पाण्याची पातळी, कालव्यातील विसर्जन आणि सिंचनाशी संबंधित माहितीबद्दल अधिक दैनिक अपडेट्ससाठी आमच्या page ला follow करा व whatsapp व telegram ग्रुप ला join व्हा.