सोलापूर:- मुख्यमंत्री सौर कृषी वाहिनी योजना २.० अंतर्गत, सोलापूरमध्ये १६८८ मेगावॅटचा सौर ऊर्जा प्रकल्प आयोजित केला जाईल जो २४२ सबस्टेशनद्वारे शेतकऱ्यांना दिवसा वीज पुरवेल.
सोलापूरची हरित ऊर्जा झेप: शेती बदलण्यासाठी १६८८ मेगावॅटचा सौर ऊर्जा प्रकल्प, महाराष्ट्रातील शेतीच्या मुळांसाठी ओळखला जाणारा सोलापूर जिल्हा, एका मोठ्या ऊर्जा क्रांतीच्या उंबरठ्यावर आहे. मुख्यमंत्री सौर कृषी वाहिनी योजना २.० अंतर्गत, १६८८ मेगावॅटचा एक भव्य सौर ऊर्जा प्रकल्प एका महत्त्वपूर्ण पाऊलाने राबविला जात आहे.
या उपक्रमाचे उद्दिष्ट शेतकऱ्यांना दिवसा विश्वासार्ह वीज पुरवून या प्रदेशातील शेतीच्या कामकाजाची पद्धत बदलणे आहे. सोलापूरमधील २४२ सबस्टेशन्सचा समावेश असलेला हा महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प विकेंद्रित केला जाईल.
सध्या, ५० वेगवेगळ्या ठिकाणी ४५ सबस्टेशनवर २७९ मेगावॅट क्षमतेचे सौर प्रकल्प राबविले जात आहेत. शेतकऱ्यांना दिवसा उजाडता वीज उपलब्ध करून देणे ग्रिडमधील अडचणी आणि असमान वितरणामुळे, भारतातील शेतकरी सामान्यतः रात्रीच्या सिंचनासाठी विजेवर अवलंबून असतात.
यामुळे अकार्यक्षमता, कमी उत्पादकता आणि सुरक्षिततेच्या चिंता वारंवार उद्भवतात. दिवसा वीज पुरवून, जेव्हा त्याची सर्वात जास्त गरज असते, मुख्यमंत्री सौर कृषी वाहिनी योजना २.० या समस्या सोडवण्याचे उद्दिष्ट ठेवते.
या कार्यक्रमाद्वारे शेतकऱ्यांना स्वच्छ, हिरवी आणि सातत्यपूर्ण सौर वीज मिळू शकेल, ज्यामुळे त्यांना डिझेल जनरेटरवरील अवलंबित्व आणि रात्रीच्या वेळी त्यांचा अनियमित पुरवठा लक्षणीयरीत्या कमी करण्यास मदत होईल.
सोलापूरमध्ये सौर ऊर्जा हा एक नैसर्गिक आणि दीर्घकालीन उपाय आहे, जिथे वर्षभर भरपूर सूर्यप्रकाश असतो. महावितरण या मार्गाचे नेतृत्व करत आहे महावितरण (महाराष्ट्र राज्य वीज वितरण कंपनी लिमिटेड) या भव्य हरित ऊर्जा उपक्रमाला कृतीत आणण्याची जबाबदारी घेत आहे.
त्याचे अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक लोकेश चंद्रा या प्रकल्पाला गती देण्यासाठी सक्रियपणे काम करत आहेत. सोलापूर येथील नियोनाज भवन येथे नुकत्याच झालेल्या आढावा बैठकीत चंद्रा यांनी प्रकल्पाच्या यशासाठी जनजागृती आणि सहकार्याचे महत्त्व अधोरेखित केले.
टास्क फोर्सच्या आढावा बैठकीला संचालक सचिन तलेवार, कार्यकारी संचालक प्रसाद रेशमे आणि धनंजय औंधेकर, प्रादेशिक संचालक सुनील काकडे आणि इतर अनेक वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित होते. सक्रिय सहभागाद्वारे, भूसंपादन प्रक्रिया सुलभ करणे, पायाभूत सुविधा सुधारणे आणि सार्वजनिक गैरसमज दूर करणे हे त्यांचे उद्दिष्ट आहे.
मुख्य म्हणजे जनजागृती. आढावा बैठकीदरम्यान, शेतकऱ्यांची चुकीची माहिती किंवा जागरूकतेचा अभाव हा एक प्रमुख अडथळा म्हणून ओळखला गेला. काही प्रदेशांमध्ये, सौर प्रकल्पांच्या ऑपरेशन, दीर्घकालीन फायदे आणि जमिनीच्या वापराबाबत गैरसमजुतींमुळे विरोध झाला आहे.
लोकेश चंद्र यांनी टास्क फोर्स आणि स्थानिक अधिकाऱ्यांना जागरूकता मोहिमा सुरू करण्याचे, शेतकऱ्यांना संवादात सहभागी करून घेण्याचे आणि त्यांना सौर ऊर्जेच्या फायद्यांबद्दल शिक्षित करण्याचे आवाहन केले आहे.
त्यांनी यावर भर दिला की सुलभ, स्वच्छ ऊर्जेचे स्वप्न केवळ सरकार आणि शेतकरी समुदायाच्या सहकार्यानेच साकार होऊ शकते. सोलापूर सौर प्रकल्प काय देऊ शकतो १६८८ मेगावॅटचा हा सौर प्रकल्प केवळ एका वीज प्रकल्पापेक्षा जास्त आहे.
हे पहिले पाऊल आहे: शेतकऱ्यांचे ऊर्जेचे स्वातंत्र्य कमी झाले विजेसाठी सरकारी अनुदान कमी झाले शेतीचा कार्बन फूटप्रिंट वाढला पिकांचे उत्पादन आणि सिंचन कार्यक्षमता वाढली विकेंद्रित नियोजनाद्वारे जमिनीचा उत्पादक वापर ग्रामीण भागात अधिक सौर प्रतिष्ठापन आणि देखभालीचे काम सोलापूर हे महाराष्ट्रातील आणि त्यापलीकडे असलेल्या इतर जिल्ह्यांसाठी एक आदर्श आहे.
242 सबस्टेशन्स सौरऊर्जेवर चालणाऱ्या केंद्रांमध्ये रूपांतरित करून पुढील वाटचाल 279 मेगावॅट क्षमतेची उर्वरित क्षमता टप्प्याटप्प्याने कार्यान्वित केली जाईल.
तर सध्या विकासाधीन आहे. जमिनीचे वेळेवर संपादन, सार्वजनिक आणि खाजगी क्षेत्रांमधील समन्वय आणि पायाभूत सुविधांची तयारी या प्रकल्पाच्या यशासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
या उपक्रमाच्या प्रमाणात शाश्वत विकासासाठी राज्य सरकारची वचनबद्धता स्पष्ट आहे. महाराष्ट्र इतरांसाठी एक उदाहरण घालून देत आहे. हे दाखवून देत आहे की कृषी समृद्धी आणि अक्षय ऊर्जा एकत्र राहू शकतात.
निष्कर्ष
1688 मेगावॅट सोलापूर सौर ऊर्जा प्रकल्प शेतीमध्ये हरित ऊर्जेच्या वापराच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. मुख्यमंत्री सौर कृषी वाहिनी योजना 2.0 द्वारे हजारो शेतकऱ्यांना अखेर दिवसा वीज मिळेल, ज्यामुळे सुधारित सिंचन, वाढलेले उत्पादन आणि सुधारित उपजीविका शक्य होईल. महावितरण आणि राज्य सरकार अंमलबजावणी आणि जागरूकता वाढवत असल्याने, हा प्रकल्प केवळ सोलापूरच्या शेतकऱ्यांना सक्षम बनवेल असे नाही तर हिरवेगार, स्वावलंबी ग्रामीण भारताचा मार्ग मोकळा करेल अशी अपेक्षा आहे.